އިނގިރޭސި ރާނީ އެލިޒަބަތު ދޭއް ފަސްދާނުވަޑުވައިފި

70 އަހަރު އިނގިރޭސި ވިލާތާއި ކޮމަންވެލްތުގެ ރަނިކަން ކުރެއްވި ރާނީ އެލިޒަބަތު ދެވަނަ، ލަންޑަނުގެ ވިންޑްސަރ ގަނޑުވަރުގައި، ފަސްދާނުވަޑުވައިފިއެވެ.

ރާނީ އަވަހާރަވީ ސެޕްޓެންބަރު 8 ވަނަ ދުވަހު ސްކޮޓްލެންޑުގެ ބެލްމޯރަލް ގަނޑުވަރުގައެވެ. އުމުރުފުޅުން 96 އަހަރުގައެވެ. ރާނީގެ ހަށިކޮޅު ވެރިރަށް ލަންޑަނަށް ގެންގޮސްފައި ވަނީ ސެޕްޓެންބަރު 13 ވަނަ ދުވަހުއެވެ. އަދި، 14 ވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން، އެ ކަމަނާގެ ހަށިކޮޅު ބާއްވާފައި އޮތީ އިނގިރޭސި ވިލާތުގެ ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުގެ ވެސްޓްމިނިސްޓަރ ހޯލްގައެވެ. ޝާހީ ޢިއްޒަތުގައެވެ. އަސްކަރިއްޔާގެ ބެލުމުގެ ދަށުގައެވެ.

އެ ކަމަނާގެ ހަށިކޮޅަށް އެންމެ ފަހުގެ އިޙުތިރާމު އަދާ ކުރުމަށް އެތަކެއް ހާސް މީހުން އެ ތަނަށް ޒިޔާރަތް ކުރިއެވެ. އެހެން ޤައުމުތަކުގެ ޝާހީ ޢާއިލާތަކުގެ މެންބަރުންނާއި، ސަރުކާރުތަކާއި ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލިސްތަކުގެ އިސްވެރިންނާއި، ޢާންމު ރައްޔިތުންނެވެ.

ވެސްޓްމިންސްޓަރ ހޯލުން ރާނީގެ ހަށިކޮޅު ވެސްޓްމިންސްޓަރ އެބީއަށް ގެންދެވުނީ އިނގިރޭސި ވިލާތުގެ ކަނޑުގެ ސިފައިންގެ ގާޑިޔަލެއްގެ މަތީގައެވެ. މި ގާޑިޔަލަކީ މީގެ ކުރިން ރާނީ ވިކްޓޯރިޔާއާއި، ރަސްގެފާނުގެ އެޑްވަރޑް ހަތްވަނައާއި، ރަސްގެފާނު ޖޯޖް ފަސްވަނައާއި، ރާނީގެ ބައްޕާފުޅު ރަސްގެފާނު ޖޯޖް ހަވައިނައިގެ އިތުރުން އިނގިރޭސި ވިލާތުގެ ކުރީގެ ބޮޑު ވަޒީރު ވިންސްޓަން ޗަރޗިލްގެ ހަށިކޮޅު ވެސް އުފުލާފައިވާ ގާޑިޔަލެވެ.

ގާޑިޔާ ދަމާފައި ވަނީ އިނގިރޭސި ވިލާތުގެ ކަނޑުގެ ސިފައިންގެ 142 މީހުންނެވެ. މަގުގެ ދެ ފަރާތުގައި އަސްކަރިއްޔާގެ ސިފައިން އެތުރިފައި ތިއްބެވެ. އަދި، ޕާލިމެންޓް ސްކެޔަރ ކައިރިން ރާނީގެ ހަށިކޮޅަށް އެންމެ ފަހުގެ ޝަރަފުގެ ކުރުނީސް އެރުވިއެވެ.

ރާނީގެ ހަށިކޮޅު ވެސްޓްމިންސްޓަރ އެބީއަށް ގެންދެވުނު ވަގުތު، ރަސްގެފާނު ޗާލްސް ތިންވަނައާއި، ރާނީގެ އެހެން ދަރިކަލުން ފަހަތުން ވަޑައިގެންނެވިއެވެ. ވެސްޓްމިންސްޓަރ އެބީއަށް ރާނީގެ ހަށިކޮޅު ގެންދެވުނު މަގުތަކަށް އެތަކެއް ހާސް ބަޔަކު ރާނީއަށް އެންމެ ފަހުގެ އިޙުތިރާމު އަދާ ކުރުމަށް ޖަމާވިއެވެ.

ރާނީގެ ޖަނާޒާ ބާއްވާފައި ވަނީ ވެސްޓްމިންސްޓަރ އެބީގައެވެ. ޖަނާޒާގައި އިނގިރޭސި ވިލާތުގެ ބޮޑުވަޒީރު ލިޒް ޓްރަސްގެ އިތުރުން އެހެން ޤައުމުތަކުގެ ޝާހީ ޢާއިލާތަކުގެ މެންބަރުންނާއި، ޤައުމުތަކުގެ އިސްވެރިން ބައިވެރިވެ ވަޑައިގެންނެވިއެވެ. މީގެ އިތުރުން ކޮމަންވެލްތުގެ ޤައުމުތަކުގެ އިސްވެރިންނާއި، އިނގިރޭސި ވިލާތުގެ ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންނާއި، މަދަނީ ޖަމުޢިއްޔާ އަދި ޖަމާޢަތްތަކުގެ ވެރިންގެ އިތުރުން ފުލުހުންނާއި އެމަރޖެންސީ ޚިދުމަތްދޭ އިދާރާތަކުގެ އޮފިޝަލުން ހިމެނެއެވެ. ޖުމުލަ 2,000 އަށްވުރެ ގިނަ ޢިއްޒަތްތެރިން ޖަނާޒާގައި ބައިވެރިވިއެވެ.

ރާނީގެ ޖަނާޒާ ނިންމުމުގެ ގޮތުން ވެސްޓްމިންސްޓަރ އެބީގައި ދެ މިނެޓުގެ ސުކޫތެއް ގެނެވުނެވެ. މި ސުކޫތުގައި މުޅި އިނގިރޭސި ވިލާތުން ބައިވެރިވެ، މުޅި ޤައުމަށް ހަމަހިމޭން ކަން ގެނުވިއެވެ. އަދި، އެ ވަގުތު ލަންޑަނުގެ މެދުތެރޭގެ ވައިގެ ސަރަޙައްދަށް އެއްވެސް މަތިންދާބޯޓެއް ވަދެފައެއް ވެސް ނުވެއެވެ.

ޖަނާޒާގައި އިވިގެންދިޔަ މިޔުޒިކަކީ، 1947 ވަނަ އަހަރު ރާނީއާއި ފިރިކަލުން ޕްރިންސް ފިލިޕްގެ ކައިވެނީގެ ރަސްމިއްޔާތުގައި އިވުނު ރާގެވެ. އަދި، އޭގެ ހަ އަހަރު ފަހުން ރަނިކަމަށް އިސްކުރެވުނު ރަސްމިއްޔާތުގައި ކުޅެފައިވާ އަޑުތަކެވެ. ރާނީގެ ޖަނާޒާގެ މި ބައި ނިންމައިލާފައި ވަނީ އިނގިރޭސި ވިލާތުގެ ޤައުމީ ސަލާމުންނެވެ.

އެއަށްފަހު، ރާނީގެ ހަށިކޮޅު އަނެއްކާ ވެސް ވަނީ ގާޑިޔަލުގައި ވެލިންގްޓަން އާރޗަށް ގެންގޮސްފައެވެ. އަދި، އެ ތަނުން ފެށިގެން ވިންޑްސަރ ގަނޑުވަރަށް ރާނީގެ ހަށިކޮޅު ގެންގޮސްފައި ވަނީ، އެ ކަމަށްޓަކައި ޚާއްޞަ ކޮށްފައިވާ އުޅަނދެއްގައެވެ. މަގުގެ ދެ ފަރާތުގައި އެތުރިގެން ތިބީ އަސްކަރީ ސިފައިންނާއި، ޖަނާޒާގައި ބައިވެރިވުމަށް އެ ޤައުމަށް ދަތުރު ކުރެއްވި ބޭފުޅުންނެވެ.

ޖަނާޒާގެ ދެވަނަ ބައި ކުރިއަށް ދިޔައީ ވިންޑްސަރ ގަނޑުވަރުގައެވެ. ބައިވެރިވެފައި ވަނީ ޝާހީ ޢާއިލާގެ މެންބަރުންނާއި، ރާނީއަށް ޚިދުމަތް ކޮށްދީފައިވާ ޝާހީ ޢާއިލާގެ މުވައްޒަފުންނާއި، ރާނީއަކީ ދައުލަތުގެ އެންމެ މަތީ ވެރިޔާ ކަމުގައި ބަލާ ޤައުމުތަކުގެ އިސްވެރިންނެވެ.

އެއަށްފަހު ރާނީގެ ހަށިކޮޅު ފަސްދާނުލުމުގެ ރަސްމިއްޔާތު ކުރިއަށް ދިޔައެވެ. މި ރަސްމިއްޔާތުގައި ބައިވެރިވެފައި ވަނީ ޝާހީ ޢާއިލާގެ މެންބަރުން އެކަންޏެވެ. ރާނީ ފަސްދާނުލާފައި ވަނީ، ރާނީގެ ބައްޕާފުޅު ރަސްގެފާނު ޖޯޖް ހަވަނައިގެ ހަނދާނުގައި ބިނާކޮށްފައިވާ ފައްޅީގެ، އެ ކަމަނާގެ ފިރިކަލުން ޕްރިންސް ފިލިޕްގެ ހަށިކޮޅާ އެއް ތަނެއްގައެވެ.

އެލިޒަބަތު އެލެގްޒެންޑްރާ މޭރީ ވިންޑްސަރ އުފަންވެ ވަޑައިގަތީ 1926 ވަނަ އަހަރުގެ އޭޕްރިލް މަހުގެ 21 ވަނަ ދުވަހު ލަންޑަނުގެ މޭފެއަރގެ ބްރޫޓަން ސްޓްރީޓްގެ ގެއެއްގައެވެ. އެ ކަމަނާ، ފިރިކަލުން ޕްރިންސް ފިލިޕްއާ ކައިވެނި ބައްލަވައިގަތީ 1947 ވަނަ އަހަރުއެވެ. ރަނިކަމަށް އިސްކުރެވުނީ 1952 ވަނަ އަހަރުގެ ފެބުރުވަރީ މަހުގެ 6 ވަނަ ދުވަހުއެވެ.

ރާނީ އެލިޒަބަތުގެ ރަނިކަމަށް 70 އަހަރު ފުރުން ފާހަގަކޮށްފައި ވަނީ 2022ވަނަ އަހަރުއެވެ.

އެ ކަމަނާގެ ރަނިކަމަކީ، ފަހުގެ ތާރީޚެއްގައި ދުނިޔެ ދުށް، އެންމެ ދިގު ރަނިކަމެވެ. ރާނީއަކީ، ދިވެހި ދަޢުލަތުގެ އެންމެ މަތިވެރި ޢިއްޒަތް ކަމުގައިވާ ނިޝާން ޣާޒީގެ ޢިއްޒަތުގެ ވެރިކަމުގެ ލަޤަބް އަރުވައިފައިވާ ބޭފުޅެކެވެ. ރާނީ އަވަހާރަވުމާ އެކު އިނގިރޭސި ރަސްކަމުގެ ތަޚުތަށް އިސްކުރެވުނީ އެ ކަމަނާގެ ދޮށީ ދަރިކަލުންނެވެ. ރަސްގެފާނު ޗާލްސް ތިންވަނައެވެ.